250 lat

- mija 14 października 2023 r. od chwili utworzenia Komisji Edukacji Narodowej.

Komisja Edukacji Narodowej powstała na mocy uchwały Sejmu z dnia 14 października 1773. Początkowo w jej ścisły skład wchodzili senatorowie i posłowie (po cztery osoby). Jednak naukowy ton nadawała grupa naukowców, uczonych oraz artystów, którym przewodził Hugo Kołłątaj. Wspominając początki działalności Komisji Edukacji Narodowej nie można zapomnieć o takich osobach jak Julian Ursyn Niemcewicz, Hieronim Stroynowski, Ignacy Potocki, Grzegorz Piramowicz  czy Andrzej Gawroński.
Działalność Komisji popierał – i wspierał - król Stanisław August Poniatowski. To pozwalało Komisji na swobodę działań, mimo że sejmowa opozycja starała się ją ograniczać, m.in. blokowaniem funduszy na jej działalność.
Dlaczego powstanie pod koniec XVIII wieku Komisji Edukacji Narodowej było tak ważnym krokiem? Otóż dało ono m.in. możliwość stworzenia od podstaw systemu szkół średnich jak również opracowanie i wydanie nowatorskich podręczników. Komisja dokonała reformy szkolnictwa, m.in. nakazała  nauczanie w języku polskim (a nie jak do tej pory po łacinie). Oprócz nauki,  zwrócono też uwagę na zdrowie uczniów i wprowadzono elementy wychowania fizycznego.
            W obecnych czasach, w rocznicę powołania do życia Komisji Edukacji Narodowej swoje święto obchodzą nauczyciele, pracownicy oświaty. Wychowanie i nauka młodego pokolenia, to wielka odpowiedzialność. Gdyby nie nauczyciele, wychowawcy, pedagodzy, to  nie byłoby lekarzy, prawników, inżynierów, architektów i… nowych nauczycieli. Bo jak powiedział Jan Zamoyski: Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie.
Otaczajmy więc szacunkiem naszych nauczycieli. Pedagog z powołania, potrafiący zainteresować i zainspirować swojego ucznia jest największą szansą jaką na swojej drodze może spotkać młody człowiek.
Szanujmy trud naszych nauczycieli i wychowawców, i nie tylko w dniu ich święta. Zawsze życzmy im zdrowia, siły, zapału do pracy i spełnienia marzeń. Bo wiedza, to największy skarb jaki mogą nam przekazać. Skarb, którego nigdy nikt nam nie skradnie, a który nie tylko da nam szanse na lepsze życie, ale czasami może nawet nam to życie uratować.
Aneta Nawrot; fot. AN
 
Niektóre reformy w polskim szkolnictwie wprowadzone po II Wojnie Światowej:
- 1945: wprowadza się jednakowy program nauczania do wszystkich szkół;
- 1948: początek szkoły siedmioklasowej;
- 1956: wprowadzono obowiązek szkolny do 16 roku życia. W tym roku została także wprowadzona religia, ale jako przedmiot nadobowiązkowy;
- 1961: powrót ośmioklasowej podstawówki i o rok wydłużono obowiązek szkolny, a lekcje religii nie mogą odbywać się na terenie szkoły;
- 1989: do szkół powraca nauka religii;
 - 1999: nauka w szkole podstawowej trwa 6 lat. Wprowadza się trzyletnie gimnazja. Nauka w liceach – trzyletnia, a w technikach – czteroletnia. Zawodówki – dwuletnie;
- 2017/18: likwidacja gimnazjów;
- 2018/2019: przywraca się ośmioletnią podstawówkę; 4-letnie licea, 5-letnie technika.
opr. an
 






zam. an